Konsol-Terminal-Komut Satırı-Bash Ne Nedir?
Bu kavramlar aynı işi(aşağı yukarı) yapan fakat farklı işletim sistemlerinde farklı isimlendirilen araç veya arabirimlerdir.
Teknik anlamda günümüzde bilgisayarlarla iletişim kurmanın iki temel yolu vardır (Teknik anlamda ifadesinin altını çizerim, Sesle, hareketle vs. olanlar genelde uygulamalarla ilgilidir):
1- Grafik arabirim GUI (Grafik Unit Interface)- Yani penceler, butonlar, ikonlar vs.
2- Metinsel arabirim. Sadece metin ifadelerle (klavye) komutlar verilebilen arabirimler.
İşte Konsol, terminal, komut satırı, bash kavramları 2.’ye ait arabirimdir.
Windows işletim sisteminde buna “komut satırı” veya “konsol” ismi verilir.
Mac ve Linux işletim siteminde “Terminal” denir. Bash ismi de zaman zaman terminal yerine kullanılır. Aralarında ufak farklar olsa da temelde yaptıkları işler benzerdir: Bilgisayara, özellikle işletim sistemi ile ilgili komutlar vermek.
Bilgisayarların ilk çıktığı dönemlerde bu arabirimler kullanılırdı.
Bilgisayar teknolojisi ilerleyince kullanımı kolay olan grafik arabirimli bilgisayarlar piyasaya sürüldü. Bunlar günümüzde yaygın olarak kullandığımız Windows, Mac bilgisayarlarının arabirimdir.
Grafik arabirimler kullanım kolaylığı sağlamasının karşılığında bilgisayar kaynaklarını oldukça yükleyen arabirimlerdir ve profesyonel kullanımda terminal arabirimlerine göre daha sınırlı imkanlara sahiptir. Yazılımcılar, sistem yöneticileri, database adminleri gibi profesyonel kullanıcılar grafik arabirimlerini pek tercih etmezler.
Öte yandan grafik arabirimleri bulundukları sistemin özelliklerini yansıtırlar ve evrensel değildir. Oysa terminal komutları pek çok sistem için benzerdir ve sisteme ilave bir yük getirmezler.
Bulundukları sisteme ulaşmanın en sade, dolaysız ve yüksüz yöntemidir.
Konsollar daha çok bir fiziksel arabirimi temsil ederken, komut satırları bir uygulamanın alt yapı komutlarını ifade eder.
Komut satırları, terminal veya konsol komutları sadece bilgisayarların işletim sistemlerine yönelik olmayabilir.
Uygulamaların veya programsal kütüphanelerin de konsol veya komut satır arabirimleri olabilir.
Örneğin versiyon kontrol sistemi olan “git” veya ortak çalışabilmemizi sağlayan github ile komut satırı arabirimiyle işlemler yapılabiliyor.
Browser’ların kendilerine ait konsol arabirimleri vardır, bu sayede browser’ın alt yapısına yönelik işlemleri yapabiliyoruz.
Veya python gibi program uygulamaları veya TensorFlow gibi kütüphanelerle komut satırı ifadeleriyle işlem yapabiliyoruz.
Günümüzde artık hemen her uygulamaya Terminal-Konsollardan erişim sağlayarak komutlar verebiliyoruz. Yukarıda da belirttiğim gibi bu bir sisteme, uygulamaya ulaşmanın en az maliyetli ve en hızlı yoludur.
Burada yapılan tanımların kolay anlaşılması için bazı detayları atladım, kolay anlaşılabilir olması için aşırı sadeleşmeye gittiğimin altını çizmek isterim.